थोडंसं झेन आर्ट मालिकेबद्दल

झेन म्हटलं की बुद्धीझम, ताओइझम इ आठवतं. झेन (>>...चॅन>>...ध्यान!) म्हणजे स्वतःत डोकावुन बघणं/ स्व चा शोध घेणं. झेन म्हणजे अवघडाला बाजुला काढून सोपं होणं.

झेन आर्ट ऑफ सुसाईड मालिकेतल्या गोष्टी आत्महत्यांच्या नाहीत. To drift like clouds and flow like water हे झेन मधे महत्वाचं मानलं जातं. म्हणून कथेतल्या पात्रांच्या आयुष्यात जे लादलं गेलेलं होतं, जो गाभा नव्हता त्याच्या नष्ट होण्याविषयीच्या त्या कथा आहेत.

असं म्हटलं जातं की पाश्चिमात्य कलाकार स्वतःच्या वैयक्तिक अनुभवांचं त्याच्या कलाकृतीवर रोपण करतो. थोडक्यात त्याच्या चश्म्यातुन आपण ती कलाकृती बघु पाहातो. या उलट पौर्वात्य कलाकार, खासकरुन झेन कलाकृती विशेष कोणताही आवेश न आणता, रंग, शब्द इ चे बंधन झुगारुन अत्यंत सोप्या भाषेत अभिप्रेत अर्थाच्या मुळाशी पोचतात (उदा. बाशोची ही कविता- Even that old horse । is something to see this । snow-covered morning ).

माझ्यासाठी झेन आर्ट ऑफ सुसाईड ही मालिका हा एक प्रयोग होता. प्रत्येक कथेचं बीज आणि त्यांचे फॉर्म्स हे प्रयोगाच्या खाजेखातर वेगवेगळे नव्हते तर ती त्या कथावस्तुची गरज होती. बुडबुड्यांचं खच्चीकरण आणि प्रतिमांचे तारण मधलं आभासी जिणं आणि त्यामुळे ओढावलेली निरर्थकता हे हीण होतं. तर शुन्याखाली गोठणबिंदु मधे जगण्या-मरण्याच्या दोन टोकांमधला प्रवास आहे. (My coming, my going -- । Two simple happenings । That got entangled)

असो.

जाता जाता, हे १२५वं पोस्ट