महिलामंडळ उर्फ लोबागंटि
हात चालू राहाण्यासाठी लिहीलेला हा blog आहे. ...
*********************************************************************
नवी शाळा बघून माझ्या तोंडातून फास्टर फेणे सारखा "टॉक्क्क" आवाज निघाला असणार! वय वर्षे ३-४ असताना दादांनी मला दुसरया एका शाळेतून आणून इथे transplant केला होता. चौथीयत्तेत असणारया ताईच्या जीवावर मी दिवारच्या बच्चनसारखी महिलामंडळ उर्फ लोबागंटि असं विचित्र नाव असणारया शाळेत एंट्री मारली. "महिलामंडळ" कारण ही शाळा बायकांनी चालवली होती आणि बालवाडीनंतरच्या शाळेचं नाव लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक असं होतं तर थोडक्यात "महिलामंडळ उर्फ लोबागंटि." शाळेचं location amazing होतं. एका बाजूला उन्हाळ्यात शेवाळून वास मारणारं तळं आणि दुसरया बाजूला वडारवाडी!! शाळेत "बालकांना" रोज फुकट खाऊ मिळत असल्याने बाजूच्या वाडीतली बरीच "बालकं" शाळेत यायची. पुढे २-३ वर्षांनी कळाल की ही अजाण बालकं ५-१० पैशाच्या गोळ्यांच्या बदल्यात शाळेत येणारया मुलांच्या मागे on demand कुत्री वगैरे लावू शकतात. सुपारी घेणे ही संज्ञा फार पुढे ऎकिवात आली!! तर अशी ही त्यामुळे शाळा बरयापैकी Black&White दिसायची.("सावळा" हा शुद्ध काळा असणारया मुलाला त्याची आई मातृप्रेमापोटी जसा वर्णन करते तो रंगं). सायकलरिक्षाने (माणूस ओढतो ती रिक्षा) येणारी फक्त आमचीच टोळी असल्याने नैसर्गीकपणे येणारया माजासहीत मी लवकरच एक त्यातला त्यात गोरा दिसणारा गडी शोधून त्याच्या शेजारी मांड ठोकली. "माझं नावं मिनु. माझी आई याच शाळेत शिकवते" अत्यंत खाजगी माहीती सांगावी तश्या अविर्भावात गोरया मुलाने त्याचे credentials जाहीर केले. "माझं नावं अमुकतमुक. माझे आई-बाबा पण शिकवतात. ते कॉलेजमधे मोठ्या मुलांना शिकवतात" मी पण माहीतीचं आदानप्रदान केलं. एकूणात आमची गट्टी जमली. माझा वर्ग संपला की (एकच रिक्शा असल्याने) मी ताईच्या वर्गात जाऊन बसायचो (शाळा तेव्हा ह्युमन होत्या!). थोड्याच दिवसात शर्टची कॉलर खाण्यामुळे आणि सतत एक ढगांचं चित्र असणारा शर्ट घालण्यामुळे लवकरच माझं अनुक्रमे उंदीरमामा आणि ढग अशी नामकरण झाली.
इथे बघावं ते नवलंच! पंडीतबाई नावाच्या बाई ख्र्रीश्चन होत्या. अरेच्या, असेही लोक असतात? आणि ते आपल्यासारखेच दिसतात? आणि यांची दिवाळी ख्र्रिसमस नावाच्या दिवशी असते आणि ते केक खातात. केक!!!! मला तर हे सगळं बघून एटू लोकांच्या देशात आल्यासारखच वाटलं. एटूंच्या देशात नेणारी अजून एक गोष्ट होती ती म्हणजे आमचा रिक्षावाला, मछ्चिंद्र!! ढम्म काळा. आमच्या गॅन्गला हा गाणी शिकवत न्यायचा. एका रिक्षात बोटभर उंचीची पोरं गळा ताणून रस्त्यावरुन "देहाची तिजोरी" म्हणत चाललेत!!! वा!! क्या सीन होगा!! एक दिवसं हा हिरा थोडे पैसे उधार घेऊन अदृश्य झाला आणि त्याच्या जागी प्रेमकुमार नावाचा चकणा रिक्षावाला आला. मछ्चिंद्र्च्या जाण्याचं दुःख पचवून आम्ही प्रेमकुमार बरोबर दोस्ती केली.
शाळा एकदम मस्त होती. कधी इथे बेडकांचा पाऊस पडायचा तर कधी टण्या पोर्गा आणि लंबुडी पोर्गी यांची कुस्ती व्हायची. शाळते प्रोजेक्ट्सची मारामारी नसायची त्यामुळे आम्ही अणि आईबाप खुष असायचो. अभय ये. घर बघ. कमळ दगड घे (डोक्यात घाल..). असले धडे असायचे. शाळेत फक्त पाटी न्यायची असायची. मोहरीर गुर्जींनी ती आमच्या डोक्यात घालून फोडली नसेल तर ती आम्ही न्यायचो. सतरंजीवर बसून शाळा शिकायचो. स्लीपर हरवते म्हणून बहुतेकजण नागव्या पायांनीच शाळेत यायचे (रिक्षाचा माज!! पण खाली पाय उघडेच). शाळेला गणवेष होता; काळी चड्डी आणि पांढरा शर्ट. तो घालणारा फक्त मी एकटाच असेन पण कोणाला ना खेद-ना खंत. कारण आमचं आमच्या शाळेवर विलक्षण प्रेम होतं- आहे. बालवाडी ते चौथी पर्यंतच्या संस्कारक्षम वयात या शाळेने कसलाही आव न आणता आमच्या वर जे संस्कार केले ते आम्हाला आयुष्यभर पुरले. तिथे मिळालेले मित्रही आयुष्यभर पुरले. आता संस्काराचं वय गेलं. निबर झालेल्या मनानं आता याच गोष्टीचा दुसरा पार्ट सुरु झाला आहे.
टॉक्क्क...प्रत्युषच्या admission साठी बालशिक्षणला गेल्यावर तिथलं प्रचंड मोठ्ठ मैदान बघून माझी तशीच reaction झाली. पुण्यनगरीत मुलांसाठी हे एवढं ग्राऊंड म्हणजे सुखाची परिसीमा झाली. एकूण ११ चकरा, कल्याणी आणि मी यांनी प्रत्येकी एक निबंध आणि दोघात मिळून एक चर्चा असं सगळं पार पडल्यावर शेवटी प्रत्युष चांगल्या घरात पडला. शाळा सुरु होण्या आधी परत एक मिटींग होती. तिथल्या टिचर्सनी छोटी छोटी नाटुकली करुन दाखवली. पालकांनी कसं वागावं, काय करुन घ्यावं याची ती एक झलक होती. शाळेतच स्कुलबॅग (दप्तर नव्हे) मिळाली. अश्यारितीने सुंदरसा गणवेष, पायात कॅनव्हासचे बुट, हातात स्कुलबॅग अश्या तयारीत लोबागंटिचा उत्तरार्ध सुरु झालेला आहे.
*********************************************************************
नवी शाळा बघून माझ्या तोंडातून फास्टर फेणे सारखा "टॉक्क्क" आवाज निघाला असणार! वय वर्षे ३-४ असताना दादांनी मला दुसरया एका शाळेतून आणून इथे transplant केला होता. चौथीयत्तेत असणारया ताईच्या जीवावर मी दिवारच्या बच्चनसारखी महिलामंडळ उर्फ लोबागंटि असं विचित्र नाव असणारया शाळेत एंट्री मारली. "महिलामंडळ" कारण ही शाळा बायकांनी चालवली होती आणि बालवाडीनंतरच्या शाळेचं नाव लोकमान्य बाळ गंगाधर टिळक असं होतं तर थोडक्यात "महिलामंडळ उर्फ लोबागंटि." शाळेचं location amazing होतं. एका बाजूला उन्हाळ्यात शेवाळून वास मारणारं तळं आणि दुसरया बाजूला वडारवाडी!! शाळेत "बालकांना" रोज फुकट खाऊ मिळत असल्याने बाजूच्या वाडीतली बरीच "बालकं" शाळेत यायची. पुढे २-३ वर्षांनी कळाल की ही अजाण बालकं ५-१० पैशाच्या गोळ्यांच्या बदल्यात शाळेत येणारया मुलांच्या मागे on demand कुत्री वगैरे लावू शकतात. सुपारी घेणे ही संज्ञा फार पुढे ऎकिवात आली!! तर अशी ही त्यामुळे शाळा बरयापैकी Black&White दिसायची.("सावळा" हा शुद्ध काळा असणारया मुलाला त्याची आई मातृप्रेमापोटी जसा वर्णन करते तो रंगं). सायकलरिक्षाने (माणूस ओढतो ती रिक्षा) येणारी फक्त आमचीच टोळी असल्याने नैसर्गीकपणे येणारया माजासहीत मी लवकरच एक त्यातला त्यात गोरा दिसणारा गडी शोधून त्याच्या शेजारी मांड ठोकली. "माझं नावं मिनु. माझी आई याच शाळेत शिकवते" अत्यंत खाजगी माहीती सांगावी तश्या अविर्भावात गोरया मुलाने त्याचे credentials जाहीर केले. "माझं नावं अमुकतमुक. माझे आई-बाबा पण शिकवतात. ते कॉलेजमधे मोठ्या मुलांना शिकवतात" मी पण माहीतीचं आदानप्रदान केलं. एकूणात आमची गट्टी जमली. माझा वर्ग संपला की (एकच रिक्शा असल्याने) मी ताईच्या वर्गात जाऊन बसायचो (शाळा तेव्हा ह्युमन होत्या!). थोड्याच दिवसात शर्टची कॉलर खाण्यामुळे आणि सतत एक ढगांचं चित्र असणारा शर्ट घालण्यामुळे लवकरच माझं अनुक्रमे उंदीरमामा आणि ढग अशी नामकरण झाली.
इथे बघावं ते नवलंच! पंडीतबाई नावाच्या बाई ख्र्रीश्चन होत्या. अरेच्या, असेही लोक असतात? आणि ते आपल्यासारखेच दिसतात? आणि यांची दिवाळी ख्र्रिसमस नावाच्या दिवशी असते आणि ते केक खातात. केक!!!! मला तर हे सगळं बघून एटू लोकांच्या देशात आल्यासारखच वाटलं. एटूंच्या देशात नेणारी अजून एक गोष्ट होती ती म्हणजे आमचा रिक्षावाला, मछ्चिंद्र!! ढम्म काळा. आमच्या गॅन्गला हा गाणी शिकवत न्यायचा. एका रिक्षात बोटभर उंचीची पोरं गळा ताणून रस्त्यावरुन "देहाची तिजोरी" म्हणत चाललेत!!! वा!! क्या सीन होगा!! एक दिवसं हा हिरा थोडे पैसे उधार घेऊन अदृश्य झाला आणि त्याच्या जागी प्रेमकुमार नावाचा चकणा रिक्षावाला आला. मछ्चिंद्र्च्या जाण्याचं दुःख पचवून आम्ही प्रेमकुमार बरोबर दोस्ती केली.
शाळा एकदम मस्त होती. कधी इथे बेडकांचा पाऊस पडायचा तर कधी टण्या पोर्गा आणि लंबुडी पोर्गी यांची कुस्ती व्हायची. शाळते प्रोजेक्ट्सची मारामारी नसायची त्यामुळे आम्ही अणि आईबाप खुष असायचो. अभय ये. घर बघ. कमळ दगड घे (डोक्यात घाल..). असले धडे असायचे. शाळेत फक्त पाटी न्यायची असायची. मोहरीर गुर्जींनी ती आमच्या डोक्यात घालून फोडली नसेल तर ती आम्ही न्यायचो. सतरंजीवर बसून शाळा शिकायचो. स्लीपर हरवते म्हणून बहुतेकजण नागव्या पायांनीच शाळेत यायचे (रिक्षाचा माज!! पण खाली पाय उघडेच). शाळेला गणवेष होता; काळी चड्डी आणि पांढरा शर्ट. तो घालणारा फक्त मी एकटाच असेन पण कोणाला ना खेद-ना खंत. कारण आमचं आमच्या शाळेवर विलक्षण प्रेम होतं- आहे. बालवाडी ते चौथी पर्यंतच्या संस्कारक्षम वयात या शाळेने कसलाही आव न आणता आमच्या वर जे संस्कार केले ते आम्हाला आयुष्यभर पुरले. तिथे मिळालेले मित्रही आयुष्यभर पुरले. आता संस्काराचं वय गेलं. निबर झालेल्या मनानं आता याच गोष्टीचा दुसरा पार्ट सुरु झाला आहे.
टॉक्क्क...प्रत्युषच्या admission साठी बालशिक्षणला गेल्यावर तिथलं प्रचंड मोठ्ठ मैदान बघून माझी तशीच reaction झाली. पुण्यनगरीत मुलांसाठी हे एवढं ग्राऊंड म्हणजे सुखाची परिसीमा झाली. एकूण ११ चकरा, कल्याणी आणि मी यांनी प्रत्येकी एक निबंध आणि दोघात मिळून एक चर्चा असं सगळं पार पडल्यावर शेवटी प्रत्युष चांगल्या घरात पडला. शाळा सुरु होण्या आधी परत एक मिटींग होती. तिथल्या टिचर्सनी छोटी छोटी नाटुकली करुन दाखवली. पालकांनी कसं वागावं, काय करुन घ्यावं याची ती एक झलक होती. शाळेतच स्कुलबॅग (दप्तर नव्हे) मिळाली. अश्यारितीने सुंदरसा गणवेष, पायात कॅनव्हासचे बुट, हातात स्कुलबॅग अश्या तयारीत लोबागंटिचा उत्तरार्ध सुरु झालेला आहे.
Comments
??? :)
Tomana tar nawhe? :)
आणि तुझं लिहीणं का थंडावलं?
मीही शाळेत गेले तेव्हा,गावात एकच शाळा असल्याने 'पाच वर्षे पूर्ण झाली का? चला पाठवा शाळेत!' असं करत असतील.:-) बाकी तुमचा हात असाच चालू राहू द्या.
".("सावळा" हा शुद्ध काळा असणारया मुलाला त्याची आई मातृप्रेमापोटी जसा वर्णन करते तो रंगं). " "अभय ये. घर बघ. कमळ दगड घे (डोक्यात घाल..)." हीहीही हे आवडलं :-))
-विद्या.
khi: khi: khi:!!!
मजा आली.
परवा घाईघाईत वाचून गेले होते. न लिहिल्याचा अपराधगंड असल्यामुळे ती तेवढीच कमेंट टाकून काढता पाय घेतला होता!
तू अधून मधून हात लिहिता ठेवण्यासाठीही लिही बरं का! जरा वेगळी मजा येते! ;)
Apratim, Sadhya Birmingham madhe gorya lokat basloy. Prachand hasalo ya wakyawar. Mala office chya baher jaw lagal.
LoBaGanTi : Ashkya aahe rao... Kasa kay suchata kunas thauk.
You have superb grace and wit in ur writting.
Aani ho, tujhya tya frequency meter cha shodh lagla ki mala hi de... Sadhya sakt garaj aahe :)
Ashutosh
( TTL madhe computer nahi mhanun Amol Kulkarnichya computer la hat lawanara Ekmev prani )
Apratim, Sadhya Birmingham madhe gorya lokat basloy. Prachand hasalo ya wakyawar. Mala office chya baher jaw lagal.
LoBaGanTi : Ashakya aahe rao... Kasa kay suchata kunas thauk.
You have superb grace and wit in ur writting.
Aani ho, tujhya tya frequency meter cha shodh lagla ki mala hi de... Sadhya sakt garaj aahe :)
Ashutosh
( TTL madhe computer nahi mhanun Amol Kulkarnichya computer la hat lawanara Ekmev prani )